|
|
فناوری های مورد استفاده
|
اقدامات
|
ارزیابی و اقدامات ضروری
|
|
فناوری های مورد استفاده در زمینه پایش و کنترل کرونا
|
استفاده از ظرفیت ابزارهای مخابراتی و شبکه های تلفن همراه
|
- اجرای مراقبت الکترونیک افراد در قرنطینه
- اتصال پایگاه داده وزارت بهداشت به شبکه دولت الکترونیک وزارت ارتباطات و وزارت راه و شهرسازی
- تعیین نقشه شیوع بیماری
- مشخص کردن استانهای با بیشترین مسافر ورودی و خروجی
- محاسبه نقاط با ریسک شیوع
|
- تا تاریخ 24 آذرماه حدود 23 میلیون استعلام در این بستر صورت گرفته و از سوار شدن 5881 فرد متبلا به کرونا جلوگیری شده است.
- ضرورت دارد استفاده از قابلیت مراقبت الکترونیک افراد مبتلا در تمامی مراکز پرتردد از جمله ایستگاه‌های مترو و اتوبوس‌های شهری، ادارات، دادسراها و دادگاه‌ها، موسسات عمومی، مراکز خرید مثل پاساژ‌ها و فروشگاه های زنجیره‌ای مورد توجه قرار گیرد.
زیرساختهای لازم (از جمله آزادسازی باندهای فرکانسی مورد نیاز) برای گسترش دسترسی آسان و ارزان‌قیمت همه شهروندان به شبکه‌های ارتباطی، توسعه یابد.
|
|
استفاده از ظرفیت های دولت الکترونیک
|
- ارائه 65 درصد خدمات دولتی به صورت کاملا الکترونیکی
- ارائه 940 خدمت در مرکز ملی تبادل اطلاعات
- انجام 50 میلیون تراکنش در دولت الکترونیک و کمک به حذف مراجعات حضوری
|
- تعداد سرويس‌گيرندگان مركز ملي تبادل 137 دستگاه است. حدود 30 دستگاه نسبت به ارایه سرویس اقدام می‌کنند و بقیه دستگاه ها بیشتر خدمت‌گیرنده هستند و دادههای خود را در اختیار سایر دستگاه ها قرار نمیدهند.
- شکل گیری کمیته آزادسازی داده حائز اهمیت است. پیشنهاد میشود کمیته‌ای جهت آزادسازی داده با حضور وزارت فاوا و معاونت اول ریاست جمهوری تشکیل شود.
|
|
ادغام پایگاههای داده های موجود به منظور شناسایی گروه های آسیب پذیر ناشی از کرونا و انجام حمایت های لازم مردمی و خیرین
|
- محاسبه وضعیت اقتصادی مبتلایان از طریق تطبیق اطلاعات مبتلایان اعلامی از سوی وزارت بهداشت با اطلاعات مرتبط با بانک اطلاعات رفاه ایرانیان
|
- کلیه دستگاه هایی که به نحوی در این حوزه مسئولیت دارند (ازجمله کمیته امداد، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، سازمان بهزیستی، وزارت رفاه، بنیاد برکت، بنیاد علوی و..) بانکهای اطلاعاتی موجود را در اختیار قرارگاه عملیاتی ستاد قرار دهند.
|
|
استفاده از ظرفیت های اطلاع رسانی هوشمند پیامکی و اعلام هشدار
|
- به منظور پرداخت وام یک میلیون تومانی به سرپرستان خانوار در مرحله اول به 25 میلیون سرپرست خانوار، جمعاً 88 میلیون پیامک ارسال شد.
|
- در زمینه ارسال پیامک به فرد مبتلا که قرنطینه را نقض کردهاند، افراد پرخطر و افراد نزدیک در مکان های حساس اقدامی صورت نگرفته است.
|
|
استفاده از ظرفیت کارت ملی
|
- براساس مصوبه ستاد ملی مدیریت کرونا به همراه داشتن کارت ملی برای دریافت خدمات در ادارات دولتی و قوه قضاییه الزامی است.
|
فراهم نمودن زیرساخت های مناسب در سایر حوزه ها نظیر حمل و نقل عمومی جهت پیادهسازی استعلام برخط سلامت شهروندان و ارائه خدمت از طریق کارت ملی ضرورت دارد.
|
|
گوشی های هوشمند و نرم افزارهای ردیابی و مدلسازی
|
- کلیه آزمایشگاه ها موظف هستند طبق تصمیم ستاد ملی کرونا، کد ملی مبتلایان را در سامانه یکپارچه وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات ثبت کنند. اپلیکیشن ماسک با اتصال به همین سامانه، وضعیت قرنطینه افراد را مشخص میکند.
|
- در ابتدای شیوع کرونا نقشه و مسیریاب «نشان» لایه ویژه نمایش نواحی پرتردد عابران پیاده را برای کمک به پیشگیری عمومی از کرونا ارائه داد. تیم اجرایی نرم افزار تلاش کردهاند تا داده های محل‌های آلوده را از مراجع رسمی دریافت کنند که موفق به این امر نشدند و لازم است داده ها در اختیار نرم افزارهای ردیابی و مدل سازی قرار گیرد.
|
|
داده های معامله (مثل سوابق بانکی و سابقه کارت اعتباری)
|
کره جنوبی از داده های معامله مثل سوابق بانکی و سابقه کارت اعتباری به منظور ردگیری مبتلایان استفاده میکند.
|
- بررسی سطح تماس افراد مبتلا با سایر افراد کشور با استفاده از اطلاعات پایانه های پرداخت بانک مرکزی از سوی وزارت ارتباطات انجام می شود.
|
|
فناوری ماهواهای و سیستم های مبتنی بر فضا
|
در چین از این ظرفیت، برای کمک به کنترل بیماری استفاده میشود. از ردیابی موقعیت دقیق بیماران گرفته تا نظارت بر حمل و نقل محموله و همچنین تعیین سیستمهای ناوبری مبتنی بر GNSS برای ضدعفونی مناطق آلوده در مقیاس بزرگ.
|
در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
فناوریهای تشخیص چهره و دوربین مدار بسته
|
در حال حاضر فناوری تشخیص چهره در تعداد فزاینده‌ای از نقاط مختلف جهان، از دوربین‌های مداربسته عمومی گرفته تا سیستمهای شناسایی بیومتریک در فرودگاه‌ها، متداول است.
|
در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
احراز هویت غیرحضوری
|
امکان احراز هویت آنلاین کد سجام در امور سهامداری
|
طبق مصوبه جلسه نوزدهم ستاد ملی مبارزه با کرونا، «استفاده از امضای دیجیتال برای ایجاد و تایید محتوای دیجیتال حاوی دادههای مندرج در اسناد تجاری لازمالاجرا، پرداخت حق تمبر و احراز هویت اشخاص کفایت میکند». اما با عنایت به این موضوع که خود استفاده از امضای دیجیتال نیاز به فرایند مراجعه حضوری برای صدور آن دارد؛ از این رو این پیشنهاد مطرح میشود در کوتاه مدت احراز هویت دیجیتال به جای امضای دیجیتال برای امضای اسناد معتبر و احراز هویت غیرحضوری اشخاص به رسمیت شناخته شود.
|
|
|
کد QR و بلوتوث
|
طراحي پرداخت با استفاده از کیوآرکد (QR Code) یکپارچه با همكاري بانک مرکزی و شهرداری تهران
|
پیشنهاد میشود تا مجوز لازم برای اپلیکیشن «ماسک» و «دولت همراه» داده شود تا هر فرد امکان اسکن کردن بارکد کارتهای ملی تعداد افراد محدودی را به صورت روزانه (پیشنهاد 20 اسکن روزانه) را داشته باشند. همچنین لازم به ذکر است که میتوان سابقه (لاگ) رویدادهای هر اسکن را نیز مشخص کرد تا در صورتی که اسکن بدون رضایت فرد انجام شود، قابلیت پیگیری قانونی وجود داشته باشد.
|
|
مکان نمای تلفن همراه (GPS)
|
در چین به افراد مبتلا توصیه شده تا همیشه مکان نمای تلفن همراه خود را روشن نگه داشته و شماره اداره مرزی را در فهرست مخاطبان واتساپ خود حفظ کنند تا آنها همیشه از محل حضور فرد اطلاع داشته باشند. در طول دو هفته باید موقعیت گوشی خود را هر هشت ساعت آپدیت کند.
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
چت بات
|
- چت‌بات‌ها برنامه‌های کامپیوتری هستند که برای شبیه‌سازی یک مکالمه هوشمند با یک یا چند کاربر از طریق صدا یا متن طراحی می‌شوند.
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
استفاده از تجهیزات الکترونیکی پوشیدنی
|
استفاده از حسگرهای پوشیدنی به‌منظور اندازه‌گیری دمای بدن بیماران و استفاده از دادههای بیومتریک ساعت هوشمند
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
حسگرهای حرارتی مادون قرمز
|
استفاده از هوش مصنوعی در سیستمهای متشکل از حسگرهای حرارتی مادون قرمز، به ویژه در فرودگاه‌ها و پایانه‌های مسافری، امکان اندازه‌گیری دمای بدن و تغییرات آن را در مورد هر یک از مسافران فراهم میکند
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
|
مبارزه با اخبار و اطلاعات غلط و پدیده «اینفودمی»
|
سازمان بهداشت جهانی با شرکتهایی نظیر بایدو، گوگل، فیسبوک، تیکتاک، توییتر و... در حال همکاری جهت مقابله با گسترش اینگونه اطلاعات هستند.
|
لازم است آرایش پلتفرمی شبکه های اجتماعی فعال در کشور و نظام تولید اخبار و محتوا را در این پلتفرم رصد کرد و ضمن مقابله با تولید اخبار و محتویات جعلی، با مشارکت کاربران و به شیوهای غیرمتمرکز به تولید و تکثیر و توزیع محتویات مناسب پرداخت.
|
|
2- فناوریهای حوزه کسب و کارها
|
|
- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری بخش خصوصی اقدام به راه اندازی کمپین «از خانه بخریم» نمود.
- «پویش کرونا پلاس» که توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد، فرصتی را برای حمایت از استارتاپ های فعال در زمینه ارائه خدمات آنلاین مرتبط با کرونا فراهم کرد.
|
در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است که نیازمند تداوم و همکاری سایر دستگاه ها است.
|
|
فناوری های آموزشی و آموزش مجازی
|
- همکاری سازمان فناوری اطلاعات و وزارت آموزش‌وپرورش پس از امضای تفاهم‌نامه با این وزارتخانه در راستای اجرایی نمودن طرح هوشمندسازی مدارس
- رایگان کردن اینترنت مدارس و تخصیص اینترنت رایگان به معلمان
- راه‌اندازی سرویس خاص کودکان و نوجوانان بر روی پیام‌رسان‌های داخلی
|
نگاه انحصارگرایانه وزارت آموزش و پرورش، مانعی جدی بر سر راه اکوسیستم آموزش آنلاین کشور به وجود آورده است که نیازمند بازنگری جدی است.
|
|
پلتفرم های ارائه کننده خدمات ویدیویی، تصویری
|
- در کشور ما نیز مصرف ویدبو در تلویزیون های اینترنتی ایران یا خدمات ویدیوی درخواستی و آیپیتیویها نظیر «فیلیمو»، «نماوا»، «آیو» و «آپارات» افزایش پیدا کرده است.
|
استفاده از این ظرفیت و نمایش رایگان برنامه ها در ایام و مناسبت ها
|
|
فناوری مورد استفاده در بخش تشخیص و درمان کرونا
|
شناسایی داروهای موثر در درمان کرونا
|
در هند موسسه تکنولوژی اطلاعات ایندراپراستا (IIIT) یک مدل هوش مصنوعی برای شناسایی داروهای موثر در درمان کرونا طراحی کرده است.
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
ربات
|
ربات‌ها با انجام وظایف مختلف، از آماده کردن غذا در بیمارستان‌ها گرفته تا گندزدایی و ضدعفونی اماکن، از ابتدای شیوع کووید 19 مورد استفاده قرار گرفتهاند
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
پهپاد و هواپیماهای بدون سرنشین
|
این هواپیماها به منظور انتقال دارو، تجهیزات پزشکی و نمونه‌های گرفته شده از بیماران در مناطق بسیار آلوده که حضور انسان خطرات جدی را به دنبال دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
فناوری چاپ سه بعدی
|
محققان ژاپنی یک دستگاه تنفس مصنوعی طراحی کردهاند که میتوان آن را با استفاده از فناوری چاپ سه‌بعدی به سرعت تولید کرد
|
- در ایران از این ظرفیت استفاده نشده است.
|
|
اهمیت دیپلماسی علم و فناوری
|
|
در سال 2020، با شیوع گسترده و جهانی کرونا، شبکه همکاری پژوهشی به‌شدت گسترش یافته است و دربردارنده 150 کشور جهان، از جمله ایران، است. قوی‌ترین (پرارتباط‌ترین) نقاط شبکه، ایالات‌متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و انگلیس است.
|
ضرورت به رهگیری از ظرفیتهای دیپلماسی علم و فناوری در مدیریت کرونا ضروری است.
ایران در شبکه همکاریهای پژوهشی سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه، تنها پژوهش‌های مشترک با 5 کشور (از 50 کشور اول) دارد.
|