تقی آزادارمکی استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و پایش اثار اقتصادی کرونا گفت: با بیان اینکه کرونا پدیده معاصر ایران است و اثرات آن پایدارتر از اثراتی است که حتی جنگ 8 ساله ایران و عراق در بخشهای مختلف به جای گذاشته است.
این جامعه شناس ادامه داد: کرونا تمام عرصههای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ما را تحت تاثیر قرارداده است. به عبارت دیگر شیوع ویروس کرونا مفهوم زندگی اجتماعی را متحول کرد وبا تغییر مفهوم زندگی بشری، مسیری با مجموعهای از ریسکها و احتمالات را رقم زد.
خانواده و نظام سیاسی ایران پس از کرونا
این استاد دانشگاه ادامه داد: پس از ورود کرونا به ایران شاهد ظهور تحولاتی هستیم که خانواده را بازسازی میکند یا به عبارتی نهاد خانواده را سروسامان میدهد و از سوی دیگر نهادها و سازمانهای اجتماعی ضعیف شده نیز در حال برپاشدن هستند و به اعتقاد بنده دولت یا نظام سیاسی به این واسطه در حال جان گرفتن است.
بیشتر بخوانید
آزاد ارمکی با بیان اینکه کووید 19 دیر یا زود سرانجام بهعنوان یک بیماری تمام میشود، اما بهعنوان یک پدیده و جریان اجتماعی، ماندگار خواهد شد افزود: کرونا همانند جنگ جهانی، دنیا را تحتتأثیر قرار خواهد داد و اثرات اجتماعی آن بر جامعه ایرانی همانند حمله مغول است و مناسبات اجتماعی ایران را تغییر خواهد داد. شیوع این بیماری ارتباطات اجتماعی را نیز متحول ساخت. روابط اجتماعی دیروز براساس احساس و عاطفه یا منفعت شکل میگرفت و این امر سبب بروز یک دوگانه در جامعه شد. در واقع، در جامعه سنتی تعاملات اجتماعی براساس عاطفه و در جامعه مدرن ارتباطات مبتنی بر عقلانیت شکل گرفت.
او تاکید کرد: شیوع کرونا روابط متعارف اجتماعی را مورد شک و تردید قرار داد. کانون روابط جدید فردیتی در کنار خانواده، معارض با خانواده، در ستیز با منطقه و محله و همزیست با منطقه و محله را شکل داد؛ به عبارت دیگر فرد پس از کرونا روابط اجتماعی را براساس موقعیتها (موقعیت کرونایی وغیرکرونایی) تنظیم میکند.
اجتماعات کوچک جایگزین اجتماعات بزرگ شدهاست
آزادارمکی افزود: به عنوان مثال طرح فاصلهگذاری اجتماعی در دوران کرونا به عدم امکان شکلگیری اجتماعات بزرگ اشاره دارد. بشر، اجتماعی زاده شده و باید یک زیست اجتماعی را تجربه کند اما پس از کرونا، اجتماعات کوچک جایگزین اجتماعات بزرگ شده و گروههای کوچک متولد میشوند.
او در رابطه با اینکه جامعه ایرانی بعد از وقوع بحران کرونا وارد چه دورهای میشود و چگونه میتوان این تهدید را به فرصت تبدیل کرد نیزتوضیح داد: کرونا تنها یک بیماری نیست، حداقل آنچه که در جامعه ایرانی و فضای بینالمللی به وقوع پیوسته به صورت پدیدهای تمامعیار آمده است و باوجود اینکه حوزه بهداشت، سلامت و درمان جامعه را تحت تاثیر قرار داده، سایر عرصههای اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، فعالیتهای مدنی و...را نیز دچار تغییر و تحول کرده است. به این معنا میتوان گفت که کرونا، مرکز نظام اجتماعی ایرانی را مورد حمله قرار داده است. به این معنا که با شیوع کرونا هم مراسم تعطیل میشودهم دانشگاه وبازاروهم مساجد و اماکن مذهبی.
آزادارمکی در توضیح تغییراتی که قرار است در این برهه به وقوع بپیوندد، تصریح کرد: کرونا هم میتواند یک تهدید باشد که البته تهدید است و هم میتواند یک فرصت باشد. آنجایی که شکاف میدهد، میشکند، خراب میکند، میکشد، نهادهای اقتصادی و اجتماعی را تعطیل میکند و... تهدید است.
او تاکید کرد: الان اقتصاد تعطیل است، دانشگاهها تعطیل است، مراودات سیاسی تعطیل است، آدمها روابط اجتماعی ندارند، نمیتوانند همدیگر را ببینند و...همه این موراد تهدیدات عجیب و غریبی است که انسان عصر امروز تجربهای در خصوص آن ندارد واگر به صورت مستمر و بلندمدت ادامه داشته باشد میتواند سرمایههای متعدد جامعه را دچار آسیبهای جدی کند.