امیرعباس امامی اقتصاددان و فعال حوزه آی.تی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا در بررسی تاثیر دورکاری بر روند بهره‌وری مشاغل گفت: دورکاری از لحاظ اقتصادی صرفه جویی خوبی با خود داشته و مثلا در زمان یا هزینه‌های حمل و نقل این صرفه جویی کاملا مشهود است. این موضوع در بحث کاهش ترافیک شهری و افزایش تعداد جلسات هم دورکاری البته تاثیر مثبتی داشته است.
او ادامه داد: البته دورکاری معایبی هم دارد زیرا عملا امکان برپایی بدون مشکل جلسات طولانی وجود نخواهد داشت و در مواردی که بحث و چالشی ایجاد می‌شود فضای مجازی امکان بررسی همه جانبه موضوعات را ندارد. بنابراین تصور می‌کنم که برای برپایی همین جلسات مجازی هم به آموزش و فرهنگ‌سازی میان کارفرما و کارمندان نیاز داریم تا بهره‌وری را افزایش دهیم.
بیشتر بخوانید
او ادامه داد: کاهش هزینه‌های ایاب و ذهاب کارکنان،کاهش مصرف انرژي و آرامش روانی کارکنان و مواردی از این دست دورکاری را جذاب کرده است البته برای کارفرما در مورد دستمزد کارکنان تفاوتی وجود ندارد. اصل پرداخت‌ها به نیروی انسانی همچنان برای کارفرما وجود دارد و بنابراین او هم انتظار دارد به میزان پرداختی ماهانه، شاهد بهره‌وری نیز باشد. البته در این بین مدیریت انسانی به یک‌چالش برای کارفرما تبدیل شده است و نظارت و کنترل نیروی کار و تعامل لازم به میزان مورد انتظار وجود ندارد. البته هم کارفرما و هم نیروی کار در این زمینه نیاز به آموزش دارند.
امامی در ادامه به مزایای دورکاری اشاره کرد و گفت: باشیوع کرونا بسیاری از کسب و کارها به مجبور دورکاری شدند و یکی از محدودیت‌های کاری یعنی جغرافیایی که کارکنان در‌آن قرار دارند حذف شده است و همین امر ظرفیت بالایی برای ایفای نقش و انجام امور برای افراد ایجاد کرده است. یک فرد از خارج کشور یا در شهری دیگر می‌تواند به وظایف خود عمل کند یا در جلسات شرکت کند. بنابراین همانگونه که تحقیقات در اروپا و آمریکا نشان داده فرهنگ دورکاری بعد از کرونا همچنان پا برجا خواهد ماند.
به گفته این اقتصاددان تبعات اقتصادی کرونا قابل چشم پوشی نیست و اثرات منفی آن سالیان سال احساس خواهد شد اما دورکاری چشم انداز و دورنمایی روشن دارد که احتمالا تعداد نیروی کار آزاد که تمایل دارند با دورکاری در بخش‌های متخلف ایفای نقش کنند، افزایش خواهد یافت. کارفرماها هم از تخصص‌های مورد نیاز خود از این نیروهای آزاد با قیمتی ارزان‌تر و سرعتی بالاتر بهره‌مند خواهند شد.
امامی در رابطه با بسترهای لازم فضای مجازی برای دورکاری در ایران توضیح داد: تمام دنیا زمان شیوع کرونا در رابطه با بسترهای فضای مجازی با چالش مواجه شد با این همه سایر کشورها به دلیل توانایی‌هایی که داشتند خیلی سریع بسترهای فعالیت در فضای مجازی را فراهم کردند و زیر ساخت‌های خود را توسعه دادند اما در ایران به دلیل مشکلاتی که بود این چالش ادامه‌دار شد.
این کارآفرین در بررسی تاثیر دورکاری بر افزایش نرخ بیکاری نیز گفت: هر پدیده‌ای از جنس الکترونیکی با خلق فرصت‌های شغلی جدید همراه است که موقعیت‌های شغلی سنتی را نیز حذف می‌کند. مثلا وقتی قرار بر دورکاری باشد نیروهای خدماتی خواه، ناخواه بیکار خواهند شد. یا زمانی که همه ارتباطات مجازی شود دیگر به اپراتور و مسوول پذیرش در یک شرکت نیازی نیست. این تغییرات اجتناب‌ناپذیر است و تقویت مهارت‌های شغلی ضروری است زیرا دورکاری با خود فرصت‌های جدید شغلی به همراه خواهد داشت.
امامی همچنین در توضیح میزان کاهش بهره‌وری در اثر دورکاری نیز گفت: دورکاری چه در ایران و چه در سایر کشورهای دنیا سبب کاهش بهره‌وری شده است زیرا هیچ کشوری آمادگی لازم برای مواجهه با روزهای نخستین شیوع کرونا را نداشت. اما برای بلند مدت عدم آمادگی توجیه‌پذیر نیست و نیازمند آموزش پروتکل‌های اجرایی در بستر فضای مجازی هستیم و باید از تجربیات دنیا استفاده کنیم. او در ادامه افزود: تا پیش از کرونا شرکت‌های چند ملیتی تقریبا با کار در فضای مجازی آشنا بودند. زیرا بخشی از نیروهای یک شرکت چند ملیتی مثلا در هند بود بخشی در چین و یا در چند کشور آفریقایی و اروپایی که همگی با استفاده از پلتفرم‌های ارتباطی با یکدیگر در ارتباط بودند فقط با شیوع کرونا حجم استفاده از ابازارهای ارتباطی مجازی افزایش یافت که مشکلاتی ایجاد کرد و گرنه اصل کار در حال انجام بود. اکنون تجریبات ثبت شده این شرکت‌ها وجود دارد و مطمئنا محتواهای آموزشی نیز تهیه شده که می‌تواند برای کارفرمایان و کارکنان ایرانی هم مفید باشد و جامعه را برای عبور از بحران فعلی کمک کند.